เมื่ออายุมากขึ้นเราจะสมาร์ทสมวัยได้อย่างไร? ขณะส่องกระจกจะเห็นเอวและหน้าท้องหนาขึ้น หลังที่เคยตรงก็ดูจะไม่เหมือนเดิม ในความเป็นจริงร่างกายของคนเรามีการเปลี่ยนแปลงทุกช่วงวัย และไม่ว่าจะอยู่ในวัยใดก็สมาร์ทได้ถ้าเราดูแลบุคลิกภาพให้ดี

นี่เป็นความคิดเห็นของนักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญ ผศ. ดร. ภครตี ชัยวัฒน์ หรืออาจารย์บุ๋ม รองคณบดีฝ่ายวิเทศสัมพันธ์และสื่อสารองค์กร คณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้ที่บอกว่าวัยไม่ใช่อุปสรรคถ้าเราดูแลบุคลิกภาพของเราหรือท่าทาง (Posture) ให้ถูกต้อง

อาจารย์บุ๋มบอกว่าการสร้างสมดุลด้วยการปรับโครงสร้างร่างกายแบบง่ายๆ โดยการเปลี่ยนอิริยาบถประจำวันให้ถูกต้องจะช่วยให้เรามีโครงสร้างร่างกายที่แข็งแรง  อิริยาบถในชีวิตประจำวัน เช่น การยืน นั่ง เดิน และนอน อาจารย์อธิบายว่า

“ท่าทางที่ถูกต้อง ดูสง่า ต้องเป็นท่าทางที่ไม่กระตุ้นให้เกิดอาการปวด ไม่ทำให้กล้ามเนื้อเกิดการเกร็งตัว แต่ต้องทำให้กล้ามเนื้อเกิดความผ่อนคลาย และท่าทางที่ดีจะต้องทำงานได้เต็มที่ เช่น เวลาเรานั่งทำงานอยู่หน้าคอมพิวเตอร์นานๆ จะทำให้ปวดหลัง ถ้าเรานั่งไม่ดีก็จะปวดหลังเร็วกว่าพวกที่อยู่ในท่าที่ถูกต้อง หรือคนที่เดินอยู่ในท่าทางที่ไม่ดี เช่น ใส่ส้นสูง 5 นิ้ว ทำให้เดินได้ไม่นาน อีกข้อท่าทางนั้นต้องไม่มีผลเสียต่ออนาคต เช่น บางคนมองว่าการแอ่นหลัง กระดกก้นให้งอนแล้วสวย ถ้าทำเช่นนี้ไปนานๆ อนาคตจะทำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ ทำให้เกิดอาการปวดหลังได้”

ท่าทางในชีวิตประจำวันของเราที่ควรดูแลและทำให้ถูกต้องคือท่ายืน ท่านั่ง และท่าเดิน ท่ายืนอาจารย์อธิบายว่าการยืนไม่จำเป็นต้องตรงเป๊ะ แต่ควรให้เหมาะสมกับกิจกรรมนั้นๆ  โดยทั่วไปควรยืนกางขาเล็กน้อย ลงน้ำหนักขาทั้ง 2 ข้างให้เท่ากัน แต่ถ้าต้องยืนนานควรสลับพักขาทีละข้างไปวางบนเก้าอี้ม้านั่งเตี้ยๆ ไม่ควรยืนกอดอก พยายามฝึกเอามือไขว้หลัง และแขม่วท้องเล็กน้อย เพื่อให้หลังอยู่ในแนวตรง ไม่ก้มหรือแอ่นจนเกินไป ซึ่งจะช่วยลดอาการปวดหลังได้

ท่ายืน เป็นท่าที่เราสามารถเช็กได้ทุกเช้า โดยดูจากกระจกในห้องน้ำหรือห้องนอน สังเกตดูว่าระดับติ่งหู ไหล่ เท่ากันไหม เข่าทั้ง 2 ข้างต้องเท่ากัน เท้ายืนให้เท่ากัน ถ้าดูจากด้านข้างหูต้องเท่ากัน สะโพก ข้อเข่า ตาตุ่ม ให้อยู่ในแนวเดียวกัน อาจารย์บอกว่านี่เป็นการดูโพสเจอร์ที่ถูกต้องเองอย่างง่ายๆ

ท่านั่ง ต้องดูเรื่องการลงน้ำหนัก น้ำหนักตัวของทั้ง 2 ข้างต้องเท่ากัน  วิธีทดสอบคือสอดมือไปที่ก้น ก้นจะมีกระดูกแหลมๆ ยื่นออกมา แล้วดูว่าเราลงน้ำหนักเท่ากันไหม ถ้าอีกข้างเบาแสดงว่าเราลงน้ำหนักไม่เท่ากัน บางคนนั่งเทไปข้างใดข้างหนึ่งจะทำให้ตัวคด และสังเกตเก้าอี้ที่นั่งว่าเทหรือบุ๋มไปข้างหนึ่งข้างใดหรือไม่ ท่านั่งที่ถูกต้องถ้าดูจากด้านข้างรูหูต้องตรงกับระดับไหล่ ซึ่งเป็นท่านั่งที่ปกติ

ท่าเดิน อาจารย์บุ๋มบอกว่ามีท่าฝึกที่คลาสสิกที่สุดคือท่าที่นางงามฝึกเดินกัน ซึ่งฝรั่งเรียกว่า Book Test โดยเอาหนังสือที่ไม่หนักมากมาวางบนศีรษะแล้วเดิน ถ้าวางหนังสือแล้วสามารถเดินได้ตรงแสดงว่าโพสเจอร์เราใช้ได้ นี่เป็นการทดสอบและเช็กอย่างง่ายๆ

ปัจจุบันท่าทางของผู้สูงอายุโดยทั่วไปมีปัญหาเรื่องใดมากที่สุด บางคนอาจคิดว่าการยืนหรือการเดิน เพราะผู้ใหญ่มักจะมีปัญหาข้อเข่าเสื่อม อาจารย์บอกว่าข้อเข่าเสื่อมเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วไปและสามารถจัดการแก้ไขได้ แต่ปัญหาที่พบมากที่สุดทั้งในผู้ชายและผู้หญิงคือคอยื่น เพราะปัจจุบันเรามีกิจกรรมที่ใช้ช่วงบนมาก นั่งอยู่หน้าคอมพิวเตอร์นาน สังเกตดูผู้ใหญ่หลายคนคางจะยื่นนิดๆ ในประเทศญี่ปุ่นเรียกว่า Turtle Neck

ขณะที่อาจารย์อธิบายก็สาธิตวิธีการให้ทดสอบดูว่าคอยื่นไหมโดยเดินไปที่กำแพง ยืนห่างจากกำแพง 6 นิ้ว ยืนพิงให้ด้านหลังทุกส่วนติดกับกำแพง ถ้าทุกส่วนแนบกับกำแพงได้ก็ไม่มีปัญหา ส่วนคนที่คอยื่นคอจะไม่แนบกับกำแพง ควรแก้ไขแล้ว อาจารย์ย้ำว่าเรื่องการนั่งหลังค่อมและคอยื่นไปด้านหน้านี้นอกจากจะทำให้เสียบุคลิกภาพแล้ว ถ้านั่งไปนานๆ จะเสียสุขภาพด้วย เพราะทำให้กระดูกสันหลังเสื่อมได้ ปอดขยายได้น้อย หายใจไม่สะดวก และจะมีปัญหาสุขภาพตามมามากมาย

นอกจากอิริยาบถนั่ง ยืน เดิน ที่ทำให้ถูกต้องจะช่วยปรับบุคลิกภาพแล้ว แต่ยังมีผู้สูงอายุหลายคนมักกังวลกับรูปร่างที่เปลี่ยนไป เช่น กลัวไม่มีเอว ซึ่งอาจารย์บอกว่าทุกคนคงอยากมีรูปร่างที่มีส่วนโค้งเว้าให้ดูสวยงาม แต่ร่างกายของคนเราก็ต้องเปลี่ยนไปตามวัย ไม่จำเป็นที่ทุกคนจะต้องมีโพสเจอร์เหมือนกันหมด เช่น ผอม สูง บางคนมีสัดส่วนที่พอดีและสุขภาพดี บวกกับการแต่งกาย แต่งหน้า การเคลื่อนไหวที่เหมาะและเป็นตัวของตัวเองก็ทำให้บุคลิกดี ฉะนั้นแม้ว่าจะดูอวบไปนิด แต่สุขภาพดี แข็งแรง มีความสุขุมเป็นผู้ใหญ่ รวมกับอิริยาบถที่ถูกต้อง มีบุคลิกดี เป็นความสวยที่อาจราย์บุ๋มย้ำว่า “สวยสมวัยและดูสมาร์ทได้”

อ่านถึงบรรทัดนี้วัยเอจจิงถึงแม้รูปร่างจะเปลี่ยนไปบ้าง แต่ถ้ารักษาสุขภาพให้แข็งแรง ฝึกอิริยาบถให้ถูกต้องและดูดีก็สมาร์ทสมวัยได้อย่างไม่มีปัญหา

Tag: , Aging Gracefully, ผู้สูงอายุ,