แม้เราจะไม่ใช่ชาวใต้โดยกำเนิดแต่ก็คุ้นเคยกับมะม่วงเบาผลไม้พื้นบ้านปักษ์ใต้รสเปรี้ยวจี๊ดจ๊าดเจือกลิ่นหอมอ่อนๆ ชนิดนี้มาตั้งแต่เด็กเพราะคุณย่าเป็นชาวจังหวัดสงขลาแหล่งปลูกมะม่วงเบาขึ้นชื่อของเมืองไทย ต้นมะม่วงเบามีความสูงไม่มากปลูกเรียงเป็นแถวแต่ละต้นเต็มไปด้วยพวงมะม่วง เมื่อลูกโตขึ้นน้ำหนักก็ยิ่งถ่วงและโน้มต่ำลงแค่เอื้อมมือก็ถึงแล้ว แถมลูกดกตลอดปีไปเที่ยวบ้านคุณย่าเมื่อไหร่ก็ได้กินเมื่อนั้น สมัยก่อนมะม่วงเบาไม่ค่อยมีราคาเพราะดูเป็นผลไม้พื้นบ้านมีอยู่ทั่วไปในพื้นที่จังหวัดสงขลารวมถึงจังหวัดใกล้เคียง เรามักเก็บมาฝากเพื่อนบ้านในกรุงเทพฯ บางคราวก็เก็บมาขายด้วยเนื่องจากผลผลิตมีปริมาณมาก ปรากฏว่าขายดีมีเท่าไหร่ก็หมดเพราะเป็นของแปลกใหม่ของคนเมืองกรุงสมัยนั้น

มะม่วงเบาผลดิบรสชาติจะเปรี้ยวจี๊ดเคี้ยวกรอบแต่เมื่อสุกจะมีรสเปรี้ยวอมหวาน ส่วนใหญ่คนนิยมกินดิบมากกว่าชาวใต้มักนำผลดิบมาเป็นส่วนประกอบในอาหารหรือแม้กระทั่งทำเป็นของว่างไว้กินเล่นในครอบครัว อาทิ ยำมะม่วงเบาใส่มะพร้าวคั่วหอมๆ ตามด้วยกุ้งแห้ง หอมแดง เม็ดมะม่วงหิมพานต์ คลุกเคล้ากับน้ำยำรสแซ่บช่วยกระตุ้นน้ำย่อยก่อนมื้ออาหารหรืออยากเติมความสดชื่นระหว่างวันก็กระปรี้กระเปร่าดีทีเดียว บ้างก็นำไปเป็นส่วนผสมหลักในอาหารคาวอย่างแกงส้มปักษ์ใต้หรือแกงเหลืองที่หลายคนคุ้นตาอย่างเมนู็้แกงปลาใส่หน่อไม้ดองยอดนิยมก็เปลี่ยนมาเป็นแกงส้มมะม่วงเบาแทน โดยนำมะม่วงเบามาหั่นแฉลบแช่เกลือให้เจือจางสักครู่ก่อนนำไปแกงรวมกับส่วนผสมอื่นๆเน้นปรุงรสเปรี้ยวเค็มเผ็ดเป็นเอกลักษณ์ชนิดกินไปเป่าปากไปเลยล่ะ ปกติแกงส้มปักษ์ใต้จะไม่เน้นรสหวานเลย รสหวานอ่อนๆ ที่พอสัมผัสได้จะมาจากความสดของเนื้อปลาหรือกุ้งเท่านั้นใครกินแกงส้มออกรสหวานไม่ใช่รสชาติต้นตำรับฉบับแดนใต้นะเออ

ส่วนเราไม่ถนัดปรุงอาหารได้แค่ปอกเปลือกหั่นชิ้นเล็กๆ จิ้มกินกับกะปิหรือน้ำปลาหวานเท่านี้ก็จี๊ดจ๊าดจนน้ำตาไหลหรือบางครั้งขยันหน่อยเปลี่ยนมาสับหยาบใส่น้ำตาลกับเกลือ ขยำทิ้งไว้สักครู่พอให้น้ำตาลกับเกลือละลายเป็นเนื้อเดียวกัน เนื้อมะม่วงจะนุ่มขึ้นและลดทอนความเปรี้ยวลงแซมด้วยรสหวานเจือเค็มบางๆ เป็นเมนูเรียบง่ายแต่ได้ใจทีเดียว

ในขณะที่แม่จะชอบนำมาปอกเปลือกผ่าครึ่งลูกเอาเมล็ดออก วางเรียงในขวดโหลใส่น้ำเกลือดองจนได้ที่จากนั้นเคี่ยวน้ำตาลทรายกับน้ำสะอาดจนหนืดข้นนำมะม่วงที่ดองไว้มาล้างน้ำแล้วยกขึ้นพักให้สะเด็ดน้ำ ก่อนนำมาแช่ในน้ำเชื่อมที่เตรียมไว้ทำเป็นมะม่วงแช่อิ่มเคี้ยวกรุบกรอบรสหวานฉ่ำลิ้น กินไม่หมดเก็บใส่ตู้เย็นไว้ได้นานหลายเดือน แต่ส่วนใหญ่ไม่ค่อยถึงเดือนเพราะมีแต่คนเทียวเปิดตู้เย็นวันละหลายครั้ง

หลายปีต่อมาเราเริ่มเห็นความป็อบปูลาร์ของมะม่วงเบามีการนำมาแปรรูปเป็นอาหารและเครื่องดื่มมากมาย จากผลไม้พื้นบ้านธรรมดาเห็นได้ทั่วไปกลายเป็นผลไม้ที่มีมูลค่าเชิงพาณิชย์ นอกจากทำอาหารได้สารพัดอย่างยังนำไปทำเครื่องดื่มคลายร้อนได้ถูกปากอีกหลายเมนู อาทิ มะม่วงเบาสมูทตี้ มะม่วงเบาปอกเปลือกหั่นเป็นชิ้นนำไปปั่นกับน้ำเชื่อมหอมๆ หวานๆ ตัดรสเปรี้ยวได้อย่างลงตัว แถมเนื้อยังเนียนละเอียดยิ่งดื่มยิ่งชื่นใจ และที่ล้ำได้อีกคือค็อกเทลมะม่วงเบา ค็อกเทลสุดจี๊ดด้วยการหยิบผลไม้พื้นบ้านมาหมักดองในเหล้าที่เป็นส่วนผสมหลัก รสชาติกลมกล่อมเพราะมีรสของผลไม้มาช่วยตัดความแรงของเหล้าหลังจากเราได้ลองจิบแล้วก็ต้องยกนิ้วให้ในความคิดสร้างสรรค์ที่ดื่มแล้วชวนฝันหวานจริงๆ

เห็นแล้วก็รู้สึกปลื้มอกปลื้มใจที่ “มะม่วงเบา”ผลไม้พื้นบ้านถูกยกระดับนำมาทำอาหาร ของว่าง และเครื่องดื่มชั้นเลิศได้อย่างหลากหลายและเก๋ไก๋ไม่น้อยหน้าผลไม้ชนิดอื่นเลย

Tag: , ผลไม้, มะม่วงเบา,