เราท่องอาหารหลัก 5 หมู่กันมาตั้งแต่เด็ก แต่ไม่ใช่ทุกคนจะกินได้ครบตามนั้น โดยเฉพาะอาหารประเภทธัญพืชที่บางครั้งคนไทยมองข้ามไปเพราะคิดว่าไม่สำคัญ ทั้งที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย และประเทศไทยก็สามารถผลิตได้คุณภาพสูงไม่แพ้ที่อื่น

ธัญพืช คือผลผลิตที่ได้มาจากเมล็ดของพืชตระกูลหญ้า (Poaceae) เป็นส่วนใหญ่ เช่น งา ลูกเดือย ข้าวโพด ข้าวโอ๊ต แต่ก็สามารถหมายรวมถึงเมล็ดของพืชที่มาจากต้นไม้หรือพุ่มไม้ก็ได้อย่างถั่วทั้งหลายที่นิยมบริโภคกันทั่วไป เช่น ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วลันเตา

แหล่งรวมสารอาหารชั้นดี
ธัญพืชทุกชนิดล้วนมีสารอาหารสำคัญ อาทิ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไฟเบอร์ วิตามิน แต่ปริมาณมากน้อยต่างกัน โดยถั่วเมล็ดแห้ง เช่น ถั่วแดง ถั่วดำ มีโปรตีนมากกว่าถั่วเปลือกแข็งจึงเป็นที่นิยมในหมู่คนกินวีแกน ในถั่วเมล็ดแห้งยังมีคาร์โบไฮเดรตมากกว่า ทำให้เวลากินถั่วประเภทนี้จะรู้สึกอิ่มง่าย

ในขณะที่ธัญพืชอื่นๆ เช่น ข้าวบาร์เลย์ ข้าวโอ๊ต ข้าวสาลี ฯลฯ มีโปรตีนน้อยกว่าถั่ว แต่โดดเด่นที่คาร์โบไฮเดรตซึ่งให้พลังงานสูง มีไฟเบอร์ช่วยเรื่องระบบขับถ่าย และมีไขมันดี มีประโยชน์ต่อหัวใจอีกด้วย

“ถั่ว” ธัญพืชเมล็ดจิ๋วแต่ประโยชน์แจ๋ว
ไม่ว่าอาหารคาวหรืออาหารหวานก็สามารถนำถั่วไปเป็นส่วนผสมได้ เพราะมีทั้งประโยชน์และเข้ากับวัตถุดิบอื่นๆ ในอาหารได้ดี เราอาจจะนำถั่วแดง ถั่วลันเตา ถั่วชิกพี ไปทำซุป สตู นำอัลมอนด์ เฮเซลนัต มะม่วงหิมพานต์ไปผสมในสลัด หรือจะกินเล่นเป็นขนมขบเคี้ยวก็ได้ เพราะเนื้อสัมผัสกรอบ รสจืด สามารถนำไปปรุงแต่งเพื่อเพิ่มรสชาติได้ง่ายกว่า

นอกจากนี้การที่ถั่วมีความหลากหลายทำให้สามารถเลือกตามรสชาติและเนื้อสัมผัสที่ถูกใจได้มากกว่า 50 ชนิด หรือ 3 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้

• ถั่วเปลือกแข็ง เป็นได้ทั้งผลไม้เปลือกแข็งและเมล็ดจากไม้ยืนต้นหรือไม้พุ่มก็ได้ เช่น ถั่วลิสง เฮเซลนัต อัลมอนด์ มะม่วงหิมพานต์ ฯลฯ
• ถั่วเมล็ดแห้ง คือเมล็ดของต้นไม้ที่มีดอก เช่น ถั่วเหลือง ถั่วดำ ถั่วแดง
• ถั่วฝักอ่อน เป็นผลของพืชตระกูลถั่ว รูปทรงยาว และมีเมล็ดอยู่ภายใน เช่น ถั่วฝักยาว ถั่วลันเตา ถั่วพู ฯลฯ

ถั่วอะซูกิ vs ถั่วแดงหลวง
รู้หรือไม่? ขนมปังไส้ถั่วแดงส่วนใหญ่ไส้ทำมาจากถั่วอะซูกิ (Azuki Bean) สายพันธุ์ถั่วแดงที่นิยมกันในแถบเอเชียตะวันออก โดยเฉพาะญี่ปุ่น อะซูกิเป็นถั่วแดงในวงศ์ถั่ว (Fabaceae) เหมือนถั่วแดงหลวงที่คนไทยคุ้นเคย สีของถั่วทั้ง 2 ชนิดออกไปทางน้ำตาลแดง แต่อะซูกิจะมีเมล็ดทรงกลม เล็กกว่า และรสหวานกว่าถั่วแดงหลวง จึงนิยมนำมาทำของหวานหรือสอดไส้ขนมปัง ในขณะที่ถั่วแดงทั่วไปมักอยู่ในเมนูสลัดหรือแกงต่างๆ

ถั่วถือเป็นธัญพืชที่คนนิยมบริโภคมากที่สุด เพราะหลายปีที่ผ่านมาจำนวนคนแพ้กลูเตนในข้าวสาลี และธัญพืชอื่นๆ เพิ่มสูงขึ้นกว่าแต่ก่อนจึงหันมากินอาหารแบบปราศจากกลูเตน (Gluten-Free) โดยกินพวกถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วแดง ฯลฯ แทน ทำให้ถั่วและธัญพืชเหล่านี้ได้รับความนิยมสูงขึ้นจนเป็นสินค้าอันดับต้นๆ ของตลาดโลกอย่างอินเดีย สหรัฐอเมริกา และจีน แม้กระทั่งในประเทศไทยก็เป็นแหล่งส่งออกสินค้าคุณภาพสูงที่หลายคนยอมรับอย่าง “ไร่ทิพย์” 

Tag: ถั่ว, ธัญพืช