ภาคใต้เป็นดินแดนที่ผสมผสานไปด้วยวัฒนธรรมอันหลากหลาย ในเรื่องของอาหารการกินก็เช่นเดียวกัน เมื่อพูดถึงอาหารใต้แล้ว นอกจากอาหารรสชาติเผ็ดร้อน จัดจ้าน ถึงพริกถึงขิง ภาคใต้ยังมีอาหารที่ได้รับอิทธิพลมาจากอาหารจีนและอาหารมุสลิมสอดแทรกอยู่ในชีวิตประจำวัน ซึ่ง “ตรัง” ก็เป็นหนึ่งในจังหวัดทางภาคใต้ของไทยที่มีชื่อเสียงด้านเมนูท้องถิ่นไม่ได้เป็นสองรองใคร แถมยังโด่งดังในเรื่องวัฒนธรรมการกินติ่มซำเป็นอาหารมื้อเช้าที่มาพร้อมกับน้ำจิ้มสูตรเด็ดในแบบที่ไม่มีใครเหมือน

น้ำจิ้มติ่มซำที่พบเจอได้ในทุกๆ ร้านติ่มซำในจังหวัดตรังนั้นมีชื่อเรียกหลายชื่อทีเดียวไม่ว่าจะเป็น “กำเจือง” “คำเจือง” “ส้มเจือง” หรือ “ค่อมเจือง” คาดว่าได้รับอิทธิพลมาจากอาหารของชาวไทยเชื้อสายจีน มีลักษณะเป็นน้ำจิ้มสีแดงออกไปทางส้ม เนื้อมีสัมผัสข้น รสชาติออกหวานนำ

ร้านติ่มซำเก่าแก่หลายๆ ร้านในเมืองตรังจะมีสูตรกำเจืองเป็นของตัวเอง โดยส่วนผสมของน้ำจิ้มกำเจืองนั้นผสมผสานไปด้วยวัตถุดิบที่เรียบง่ายเพียงไม่กี่อย่างเท่านั้น โดยพื้นฐานแล้วจะประกอบไปด้วยมันเทศกับถั่วลิสงต้มสุกโม่ละเอียด ปรุงรสด้วยเกลือ น้ำตาล และน้ำส้มสายชู ดังนั้น นอกจากรสชาติที่มีความหวานนำแล้วก็จะมีทั้งความเปรี้ยว เค็ม และเผ็ด แฝงมาเล็กๆ น้อยๆ ในระดับแตกต่างกันไปตามแบบฉบับของแต่ละร้าน

ไม่ใช่แค่เป็นของสำคัญคู่โต๊ะในร้านติ่มซำเท่านั้น ด้วยรสชาติที่เป็นกลางไม่ว่าใครก็กินได้ กำเจืองจึงขึ้นชื่อว่าเป็นซอสอเนกประสงค์ที่แท้จริง เพราะใช้จิ้มกับเมนูอื่นๆ ได้อีกมากมายทั้งหมูย่าง ปาท่องโก๋ อิ่วจาก้วย และซาลาเปา แล้วยังนำไปปรุงในอาหารเมนูต่างๆ ได้อีกสารพัด ไม่ว่าจะใช้หมักหมู ราดขนมปากหม้อ ปรุงเป็นซอสก๋วยเตี๋ยวเย็นตาโฟ และใช้ปรุงในเมนูหมูเกาหยุก ซึ่งเป็นอีกหนึ่งจานอาหารขึ้นชื่อของตรังได้ด้วยเช่นกัน

ถึงแม้ว่ากำเจืองจะเป็นน้ำจิ้มติ่มซำที่มีเฉพาะท้องถิ่นของจังหวัดตรัง แต่ในทุกวันนี้เริ่มมีผู้ประกอบการท้องถิ่นผลิตกำเจืองบรรจุขวดวางจำหน่ายออนไลน์แล้ว เพราะฉะนั้น ใครก็ตามที่อยากกินติ่มซำกับน้ำจิ้มกำเจืองก็ไม่จำเป็นต้องเดินทางลงใต้อีกต่อไป

แต่ขอบอกว่าบรรยากาศการล้อมวงกินติ่มซำเป็นอาหารเช้าในเมืองตรังนั้นเป็นประสบการณ์ที่คนรักอาหารท้องถิ่นไม่ควรพลาดด้วยประการทั้งปวง

Tag: ติ่มซำ, น้ำจิ้ม, อาหารใต้