เราพบคุณรสลิน ยูนิพันธุ์ ครั้งแรกในงานเปิดตัวหนังสือ “กลีบจำปา : หนังสือกับข้าวสอนลูกหลานของท่านผู้หญิงมหิธร” ที่ร้านบ้านเทพาเมื่อหลายเดือนก่อน ทั้งในฐานะทายาทของท่านผู้หญิงมหิธร และบรรณาธิการเล่ม แม้ว่าสาวเก่งคนนี้จะเกิดและเติบโตในต่างแดน แต่ชีวิตของเธอผูกพันกับอาหารไทยตั้งแต่จำความได้

คุณโรส-รสลิน เรียนจบปริญญาตรีเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ จบปริญญาโทสาขาไทยศึกษาจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และปริญญาโทสาขาภาษาศาสตร์ประยุกต์จากมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด ปัจจุบันเป็นที่ปรึกษาด้านการจัดการของบริษัท III Muses และกรรมการผู้จัดการ บริษัท ครัวกลีบจำปา จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทของครอบครัวที่ต้องการอนุรักษ์มรดกด้านอาหารของท่านผู้หญิงกลีบ มหิธร (ไกรฤกษ์) และอยากแบ่งปันตำราอาหารอันล้ำค่านี้ให้บุคคลทั่วไปได้รู้จัก

“อาหารไทยเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตโรสมาโดยตลอดค่ะ แม้จะเกิดและโตที่นิวซีแลนด์ แต่ที่บ้านจะมีอาหารไทยอยู่เสมอ ความจริงแล้วโรสโตมากับตำรับอาหารของท่านผู้หญิงมหิธร (คุณทวดฝั่งคุณพ่อ) หลายเมนู เช่น แกงจีจ๋วน แกงหอง ข้าวแช่ ส่วนคุณแม่นอกจากมีพรสวรรค์แล้ว ยังได้เรียนสูตรอาหารของท่านผู้หญิงฯ โดยมีคุณพ่อเป็นผู้การันตีรสชาติให้ ซึ่งออกมาใกล้เคียงกับต้นฉบับมาก!”

คุณโรสเล่าต่อว่าแม้ท่านผู้หญิงมหิธรถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ. 2504 แต่คุณพ่อของคุณโรส (นพ.ไกรพันธ์ ยูนิพันธุ์) ก็เติบโตมาในบ้านท่านและรับประทานอาหารของท่านทุกวัน จึงจดจำรสชาติอันพิเศษนั้นได้เป็นอย่างดี จนเราอดถามต่อไม่ได้ว่าอาหารไทยที่ทำกินกันเองในครอบครัวคุณรสลินทุกวันนี้มีความซับซ้อนกว่าเมนูทั่วไปหรือไม่

“ทั้งใช่และไม่ใช่ค่ะ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์มากกว่า อาหารประจำวันของบ้านเราค่อนข้างเรียบง่าย แต่ในโอกาสพิเศษก็จะมีความซับซ้อนขึ้น อย่างของว่างที่โรสชอบคือขนมจีบหมูแบบไทยๆ ของคุณแม่ ใส่กระเทียมเจียว มีน้ำจิ้มซีอิ๊วขาว น้ำส้มสายชู และพริก ส่วนจานที่ทำยากหน่อยคือแกงใบชะมวงตามสูตรดั้งเดิมของครอบครัวคุณแม่ทางจันทบุรี

“เช่นเดียวกับอาหารตำรับของท่านผู้หญิงมหิธร มีหลายสูตรที่ใช้วัตถุดิบที่หาได้ทั่วไป และไม่ต้องใช้เทคนิคซับซ้อน เช่น ยำเห็ดโคนและยำพริกหยวก แต่เคล็ดลับอยู่ที่การทำให้รสชาติสมดุล ในขณะที่เป็ดนึ่ง และแกงบวนมีขั้นตอนที่ซับซ้อนกว่ามาก และทำในโอกาสพิเศษเท่านั้น การทำเป็ดนึ่งต้องแล่เป็ดทั้งตัวด้วยมีดคมขนาดใหญ่ตามแบบฝรั่งเศส ขณะที่แกงบวนต้องทำความสะอาดเครื่องในอย่างพิถีพิถันก่อนปรุง ทั้งสองจานต้องใช้ความอดทนและทักษะอย่างสูง”

เพราะครอบครัวผูกพันอยู่กับอาหารไทย จึงเป็นที่มาของการเปิดตัวหนังสือกลีบจำปาฯ โดยนำตำราอาหารของท่านผู้หญิงมหิธรกลับมาตีพิมพ์ใหม่ “จริงๆ แล้ว ดร.กมลทิพย์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา คุณอาของโรส ผู้เขียนหนังสือ Heritage Cuisine เป็นคนชวนโรสและลูกพี่ลูกน้องคือ พี่แจ๊ค-ปรเมศร์ ไกรฤกษ์ และพี่ปิ๊บ-ชมพรรณ กุลนิเทศ มาช่วยพิมพ์หนังสือซ้ำ ซึ่งการตีพิมพ์ครั้งนี้นอกจากจะปรับปรุงการถ่ายภาพและเพิ่มสูตรอาหารใหม่ๆ แล้ว ยังได้บอกเล่าเรื่องราวของท่านผู้หญิงกลีบด้วย”

นอกจากจะได้ความร่วมมือร่วมแรงจากทายาทหลายท่าน หนังสือเล่มนี้ยังมีการบอกปริมาตร การชั่งตวงเพื่อคนทั่วไปเข้าถึงและทำตามได้ง่ายขึ้น และการันตีความถูกต้องของรสชาติโดย นพ.ไกรพันธ์ คุณพ่อของคุณโรส โดยได้เชฟตาม-ชุดารี เทพาคำ แห่งร้านบ้านเทพา ที่เพิ่งคว้าดาวมิชลินมาครองหมาดๆ มาเป็นคนลงมือทำอาหาร และมีคุณโยธา สัมพัสนีธำรง เป็นผู้ถ่ายภาพประกอบให้เราได้เห็นกันชัดๆ ว่าอาหารจานนี้มีหน้าตาและสีสันเป็นอย่างไร

คุณโรสเล่าอย่างอารมณ์ดีว่าความสนุกของการทำงานครั้งนี้คือการนำครอบครัวไกรฤกษ์ 15 ครอบครัวซึ่งมีอายุตั้งแต่ 16-92 ปี มาร่วมพูดคุยผ่านแอปพลิเคชัน Zoom ในช่วงการระบาดโควิด-19 ได้สำเร็จ

“หลายคนไม่ได้เจอกันมานานหลายสิบปีแล้ว บางคนยังไม่เคยพบกันมาก่อนด้วยซ้ำ น่าชื่นใจที่ลูกหลานของท่านผู้หญิงมหิธรเกือบทั้งหมดที่ยังมีชีวิตอยู่ คอยสนับสนุนในการแบ่งปันมรดกอาหารของท่าน อย่างเต็มที่ ครอบครัวของเราใกล้ชิดกันมากขึ้นเพราะโครงการนี้ด้วยค่ะ”

เป็นการทำตำราอาหารที่เต็มไปด้วยเรื่องน่าประทับใจ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมของหนังสือกลีบจำปาได้ที่ Line : @petalsofthechampaka

Tag: Special Guest, ตำราอาหาร