แม้ว่าคอมบุชะจะเป็นเครื่องดื่มที่เพิ่งอินเทรนด์มาได้ไม่นานมานี้ แต่ถ้าย้อนกลับไปถึงต้นกำเนิดของชาฟองฟู่นี้จริงๆ แล้วมีประวัติความเป็นมาตั้งแต่ 220 ปีก่อนคริสตกาลเสียอีก อาจจะพูดได้ไม่เต็มปากเท่าไรว่าคอมบุชะนี้เป็นเครื่องดื่ม “แนวใหม่” ที่น่าลิ้มลอง

ต้นกำเนิด
มีความเชื่อเรื่องต้นกำเนิดของคอมบุชะที่หลากหลาย แต่หนึ่งในเรื่องที่เป็นไปได้มากที่สุดระบุว่า คอมบุชะเกิดขึ้นในดินแดนทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน ตรงกับสมัยของราชวงศ์ฉิน ในขณะนั้นชาวจีนนิยมดื่มเพื่อบำรุงร่างกายและระบบภูมิคุ้มกัน จนเรียกชาหมักแบบนี้ว่า “ยาสรรพโรค” บ้าง “ชาอายุวัฒนะ” บ้าง หรือแม้แต่ “ชามหัศจรรรย์” ก็มีเหมือนกัน อีกเรื่องราวหนึ่งก็เชื่อว่าชาหมักนี้เป็นเครื่องดื่มที่ซามูไรชาวญี่ปุ่นพกไปด้วยทุกทีและดื่มก่อนออกรบเพื่อเพิ่มพลังงาน และบ้างก็เชื่อว่ามาจากแพทย์ชาวเกาหลีที่มีชื่อว่าหมอคอมบุ เป็นผู้นำชาหมักชนิดนี้เข้าสู่ประเทศญี่ปุ่น จากเรื่องราวทั้งหมดนี้พอจะอนุมานได้ว่าคอมบุชะเป็นเครื่องดื่มที่มีต้นกำเนิดมาจากดินแดนตะวันออกไกลอย่างแน่นอน

กว่าจะมาเป็นคอมบุชะ
หัวใจสำคัญที่ขาดไม่ได้ในการหมักคอมบุชะก็คือ SCOBY (ย่อมาจาก Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast) สโคบี้เป็นส่วนผสมของยีสต์และแบคทีเรีย มีลักษณะเหมือนยางลื่นๆ มีกลิ่นคล้ายๆ น้ำส้มสายชู เพียงแค่ใส่สโคบี้ลงไปในน้ำชาเขียวหรือชาดำที่เพิ่มความหวานเรียบร้อยแล้ว หมักไว้ในโถเป็นระยะเวลาประมาณ 1-4 สัปดาห์ แบคทีเรียและยีสต์เหล่านั้นจะค่อยๆ ย่อยสลายน้ำตาลในชาให้กลายเป็นแอลกอฮอล์ คาร์บอนไดออกไซด์ และกรด ทำให้คอมบุชะเป็นเครื่องดื่มที่มีฟอง รสเปรี้ยวอมหวาน และมีกลิ่นคล้ายกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คอมบุชะสามารถหมักเองได้ที่บ้าน เพียงแค่มีชาเขียวหรือชาดำ น้ำตาลทราย โหลหมักและฝาปิด ส่วนหัวเชื้อ SCOBY นั้นสามารถหาซื้อได้ไม่ยาก มีช่องทางออนไลน์ให้สั่งซื้อได้อย่างสะดวกสบาย

กลายเป็นกระแส
คอมบุชะกลายเป็นเครื่องดื่มที่โดดเด่นขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา โดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกา ที่แม้แต่ผู้ผลิตเครื่องดื่มรายใหญ่ระดับโลกอย่าง PepsiCo ยังเลือกซื้อคอมบุชะแบรนด์ KeVita มาแบ่งสัดส่วนของตลาดในซูเปอร์มาร์เก็ต ส่วนคู่แข่งอย่าง Coca-Cola ก็มีแบรนด์คอมบุชะ MOJO มาร่วมเข้าสู่ตลาดเมนสตรีมด้วยเช่นกัน ปัจจุบันนี้ตลาดคอมบุชะเป็นตลาดที่เติบโตเร็วที่สุดในหมวดเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ โดยเติบโตจาก 0.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2015 เป็น 1.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2020

ประโยชน์ต่อสุขภาพ
ปัจจัยที่ทำให้คอมบุชะอยู่ยงคงกระพันมานานนับพันปีก็คือประโยชน์ต่อสุขภาพที่มีอยู่มากมาย กระบวนการหมักนี้ทำให้เกิดแบคทีเรียและกรดแลคติกหลายชนิดที่ทำหน้าที่เป็น “โปรไบโอติกส์” ช่วยให้ลำไส้มีแบคทีเรียที่แข็งแรง ส่งผลดีต่อระบบย่อยอาหาร ลดการอักเสบ และยังช่วยในการลดน้ำหนักได้ด้วย และหากหมักคอมบุชะด้วยชาเขียว ก็จะได้ของแถมเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดความเป็นพิษต่อตับที่เกิดจากสารเคมีและอาจจะช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็ง นอกเหนือจากนี้ยังมีงานวิจัยออกมาเปิดเผยว่าคอมบุชะช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอล ซึ่งมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดได้อีกด้วย

ดื่มแล้วต้องระวัง
แม้ว่าคอมบุชะจะขึ้นชื่อว่ามีประโยชน์ต่อร่างกายสารพัด แต่การบริโภคก็ยังมีข้อควรระวังอยู่ อย่างที่รู้กันว่า คอมบุชะมีส่วนผสมของกาเฟอีนและแอลกอฮอล์เล็กน้อย ดังนั้น จึงอาจจะไม่เหมาะกับผู้ที่มีอาการแพ้ ในขณะเดียวกัน กระบวนการหมักคอมบุชะนั้นต้องใช้น้ำตาล ซึ่งคอมบุชะบางแบรนด์อาจจะเพิ่มน้ำตาลเข้าไปให้มีรสชาติดื่มง่ายมากยิ่งขึ้น ซึ่งส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดได้ และหากดื่มมากเกินไปก็อาจจะส่งผลต่อฟันด้วยความซ่าและกรดที่มีอยู่นั้นส่งผลให้ฟันสึกกร่อนได้

ดื่มคอมบุชะวันละ 1-2 แก้ว เป็นปริมาณที่พอดีต่อร่างกาย ไม่มากไม่น้อยเกินไป เพียงแค่นี้ก็จะช่วยเพิ่มโปรไบโอติกส์สร้างสมดุลจุลินทรีย์ที่ดีได้โดยไม่เกิดผลเสียต่อสุขภาพ

แหล่งข้อมูล

• บทความ Kombucha 101: Demystifying The Past, Present And Future Of The Fermented Tea Drink โดย Christina Troitino
• บทความ HISTORY OF KOMBUCHA โดย Genevieve Boast
• บทความ Kombucha SCOBY: What It Is and How to Make One โดย Rachael Link
• บทความ Kombucha: The March To Mainstream โดย Rachel Tan
• รายงาน Kombucha Market โดย MarketsandMarkets™ Research Private Ltd.
• บทความ 8 Evidence-Based Health Benefits of Kombucha Tea โดย Joe Leech
• บทความ The potential side effects of kombucha and how to drink it safely โดย Jon Johnson

Tag: เครื่องดื่ม, คอมบุชะ