ก้าวยิ่งใหญ่ในวงการกินพืชผักเริ่มต้นในปี ค.ศ.1944 เมื่อโดนัลด์ วัตสัน ผู้สนับสนุนสิทธิสัตว์ชาวอังกฤษและผู้ก่อตั้ง The Vegan Society ได้ก่อกำเนิดคำว่า “มังสวิรัติ” (Vegan) ขึ้นมาเพื่อนิยามถึงผู้ปฏิเสธการหาผลประโยชน์จากสัตว์ทุกรูปแบบด้วยเหตุผลทางจริยธรรม หลังจากนั้นในช่วงทศวรรษที่ 1980 ดร. ที. โคลิน แคมป์เบลล์ นักชีวเคมีชาวอเมริกันก็ได้แนะนำให้โลกได้รู้จักวิทยาศาสตร์โภชนาการกับคำว่า “อาหารจากพืช” (Plant-Based) ที่หมายถึงอาหารไขมันต่ำ เส้นใยสูง เน้นเรื่องสุขภาพ ไม่ใช่จริยธรรม

ทั้ง 2 ทางเลือกมีต้นกำเนิดที่ต่างไปอย่างสิ้นเชิง แต่ในขณะเดียวกันก็มีจุดร่วมที่เหมือนจนแทบจะแยกไม่ออก ในทุกวันนี้กระแสการกินพืชผักที่เริ่มต้นจากดินแดนโลกตะวันตกได้เริ่มขยายวงกว้างมาสู่ประเทศไทย โดยเฉพาะ Plant-Based ซึ่งกลายเป็นคลื่นลูกใหม่ของวงการที่น่าจับตามอง

Before it was Cool.
ดังที่เล่าไปว่าอาหาร “จากพืช” หรือ Plant-Based เกิดมาทีหลังคำว่ามังสวิรัติ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ในวงการอาหารแต่อย่างใด และถึงแม้ว่าจะมีความใกล้เคียงกับวิถีชีวิตวีแกน แต่ Plant-Based นั้นเฉพาะเจาะจงไปยังการกินอาหารจากพืชเป็นหลักเท่านั้น เพื่อชี้ชัดเลยว่าพวกเขากินอาหารที่ประกอบด้วยอาหารจากพืชทั้งหมดหรือเป็นส่วนใหญ่ ในปัจจุบันคำนี้สามารถตีความได้หลากหลายรูปแบบ บางคนอาจเรียกตัวเองว่า Plant-Based และยังกินผลิตภัณฑ์จากสัตว์บางชนิดอยู่ หรือบางคนใช้นิยามสำหรับ “อาหารที่ไม่ผ่านการปรุงแต่ง ที่เน้นพืชเป็นหลัก” เพื่ออธิบายว่าอาหารของพวกเขาประกอบด้วยวัตถุดิบจากพืชทั้งชิ้น กินแบบสด หรือผ่านกรรมวิธีเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

จุดเริ่มต้นที่น่าสนใจของ Plant-Based นั้นมาจากงานวิจัยด้านโภชนาการกับโรคมะเร็งของ ดร. ที. โคลิน แคมป์เบลล์ ที่พบว่าการกินอาหารไขมันต่ำและมีเส้นใยสูงจากผักผลไม้และธัญพืชไม่ขัดสีนั้นช่วยลดความเสี่ยงของโรคมะเร็งได้ “ผมไม่สนใจที่จะนิยามสิ่งนี้ว่าเป็นอาหารมังสวิรัติ” เหตุผลเพราะส่วนหนึ่งของอาหารมังสวิรัตินั้นเป็นอาหารแปรรูปนั่นเอง

จากจุดเริ่มต้นในทศวรรษที่ 1980 มาสู่ทุกวันนี้ Plant-Based กลายเป็นหนึ่งในแนวทางไดเอตที่ได้รับความนิยมและได้ยินชื่อกันบ่อยครั้ง เริ่มมีร้านอาหารและอีกหลากหลายแบรนด์จับคำนี้มาชูเรื่องการกินเพื่อสุขภาพและเพื่อสิ่งแวดล้อมของโลกมากขึ้นเรื่อยๆ

Tag: Cover story, อาหารแพลนต์เบส